Je aankleden in verschillende lagen is een beproefde manier om je comfort tijdens een avontuurlijke tocht te maximaliseren.
Het mooie van dit eenvoudige concept is dat je het snel kan aanpassen op basis van het activiteitsniveau en veranderingen in het weer. Elke laag heeft zijn eigen functie. De basislaag (tegen je huid) regelt het vocht; de isolerende laag beschermt je tegen de kou; de buitenlaag beschermt je tegen wind en regen. Je voegt gewoon lagen toe of doet ze uit als dat nodig is.
Simpel toch? Wel, we hebben hieronder nog wat meer expert tips over deze verschillende lagen die jouw volgende avontunog aangenamer zullen maken.
Basislaag: Vochtregulatie
Dit is de laag tegen de huid. Hij helpt om je lichaamstemperatuur te regelen door transpiratie van je huid weg te voeren naar de buitenlagen.
Door droog te blijven houdt je de lichaamstemperatuur koel in de zomer en voorkom je onderkoeling in de winter. Als je ooit een katoenen T-shirt onder je regenjas hebt gedragen tijdens een wandeling, herinner je je waarschijnlijk dat je je nat en klam voelde, ook al werd je niet nat van de regen zelf.
Katoen is een stof die transpiratie vasthoudt en waar je het koud van kunt krijgen.
Voor comfort in de buitenlucht moet je basislaag gemaakt zijn van merinowol (populair bij merken als Icebreaker), synthetische stoffen (polyesters zoals Polartec Power Dry® of Patagonia Capilene®) of, voor minder actieve toepassingen, zijde. In plaats van vocht te absorberen, transporteren (of "wicken") deze stoffen transpiratievocht weg van je huid en verspreiden het aan de buitenkant waar het kan verdampen door je regenjas heen. Het resultaat: Je blijft droger, zelfs als je zweet, en je shirt droogt daarna sneller.
Voorbeelden: Een basislaag kan van alles zijn, van onderbroek en sportbeha's tot lange ondergoed sets tot panty's en T-shirts. Deze laag kan strak of losjes zitten. Voor koude omstandigheden is thermisch ondergoed verkrijgbaar in lichte, middelzware en expeditiegewichten. Kies het gewicht dat het beste past bij je geplande activiteit en de temperatuur die je daar zal ervaren.
De middenlaag: Isolatie
De isolerende laag helpt je warmte vast te houden door een klein laagje opgewarmde lucht dicht tegen het lichaam aan te houden.
Natuurlijke vezels zoals wol en ganzendons zijn uitstekende isolatoren. Truien en shirts van merinoswol bieden zachte, betrouwbare warmte en blijven isoleren, zelfs als ze nat zijn.
Voor zeer koude en droge omstandigheden is ganzendons het beste. Het biedt een onovertroffen verhouding tussen warmte en gewicht en is goed samendrukbaar. Het grootste nadeel van dons is dat het droog moet blijven om zijn isolerend vermogen te behouden.
Klassieke fleece zoals Polartec® 100, 200 of Thermal Pro polyester en andere synthetische stoffen zoals Thinsulate® bieden warmte voor uiteenlopende omstandigheden. Ze zijn licht en ademend en isoleren zelfs als ze nat zijn. Ze drogen ook sneller en hebben een hogere warmte-/gewichtsverhouding dan wol. De belangrijkste nadelen van klassiek fleece zijn de winddoorlatendheid en de omvang (het is minder samendrukbaar dan andere stoffen en zorgt sneller voor een volle rugzak).
Net als thermisch ondergoed zijn fleece tops verkrijgbaar in 3 gewichten:
Lichtgewicht voor aërobe activiteiten of een mild lokaal klimaat
Middelgewicht voor gematigde activiteiten of gematigde klimaten
Expeditiegewicht voor weinig activiteit of koude/winterse klimaten
Voorbeelden:
Voor energierijke activiteiten zoals langlaufen, fietsen of hardlopen kies je best lichtgewicht fleece (Polartec 100 of Power Dry) om oververhitting te voorkomen. Probeer voor koude omstandigheden dikker fleece zoals Polartec 200 of 300.
Windfleece zoals Polartec WindPro® polyester of Gore WindStopper® geeft fleece een hoge mate van windbestendigheid. Hoe? Het maakt gebruik van een verborgen membraan dat het ademend vermogen niet aantast.
De buitenlaag: Bescherming tegen het weer
De buitenste laag beschermt je tegen wind, regen of sneeuw. Shells variëren van dure bergsportjassen tot eenvoudige winddichte jassen. De meeste laten minstens wat transpiratievocht door; vrijwel alle shells zijn behandeld met een duurzame waterafstotende (DWR) finish, zodat water van de stof afrolt.
Een buitenlaag is een belangrijk onderdeel bij slecht weer, want als wind en water door kunnen dringen tot je binnenste lagen, krijgt je het koud. Bovendien kan transpiratie zonder goede ventilatie niet verdampen, maar condenseert het aan de binnenkant van de buitenlaag en zal je basislaag en middenlaag nat worden van je eigen zweet.
Een andere overweging van je buitenlaag is de pasvorm. De buitenlaag moet ruim genoeg zijn om gemakkelijk over andere lagen te passen en je niet in de bewegingsvrijheid te beperken. Een te dikke fleece onder een aansluitende regenjas zal niet aangenaam aanvoelen, daarom zijn regenjassen dikwijls iets te groot als je ze aankoopt in je vertrouwde maat.
Verschillende buitenlagen kunnen in de volgende categorieën worden ingedeeld:
Waterdichte/ademende shells
Dit zijn de meest functionele (maar ook de duurste) keuzes. Deze zijn het beste voor natte, koele omstandigheden en activiteiten in de bergen. Shells met gelamineerde membranen zoals Gore-Tex en eVent bieden topprestaties.
Waterbestendige/ademende shells
Deze zijn het meest geschikt voor lichte neerslag en hoge activiteitenniveaus. Ze zijn minder duur dan waterdichte/ademende shells en meestal gemaakt van dicht geweven stoffen (zoals mini-ripstop nylon) om wind en lichte regen tegen te houden.
Zachte shells
Deze leggen de nadruk op ademend vermogen. De meeste hebben stretchstof of -panelen voor extra comfort tijdens aerobic-activiteiten. Vele bieden zowel een shell als isolatie, zodat ze 2 lagen combineren in softshells voor koude en zachte weersomstandigheden.
Waterdichte/niet-ademende shells
Deze economische shells zijn ideaal voor regenachtige dagen met lichte activiteit (bv. vissen, sport kijken). Ze zijn meestal gemaakt van stevig nylon met een polyurethaan coating dat water- en winddicht is.
Geïsoleerde shells
Sommige shells hebben een isolatielaag ingebouwd, zoals fleece, waardoor ze geschikt zijn voor koude, natte omstandigheden, maar niet zo veelzijdig voor laagjes bij wisselende temperaturen.
Let op
Bij laagjes gaat het erom je lichaamstemperatuur op een comfortabel niveau te houden. Probeer zweten te allen tijde te vermijden, vooral in koudere gebieden.
Ritsen helpen om je lichaamstemperatuur tijdens een wandeling te reguleren. Sommige shells hebben zelfs ritsen onder de oksels, wat echt helpt om je lichaamswarmte te reguleren.